Aldus’

Tijden vol ongelijkheid en complotdenkers vragen om kritische denkers. Hoe word je er een? Leer van de besten tijdens de Nacht van de Rebel, een programma vol theatrale performances, protestmuziek, dwarse dans, en prikkelende kunst.

Stel je de toekomst voor, dat verandert je blik op het heden. De nieuwe tentoonstelling Imagining Futures  in het Joods Historisch Museum viert de kracht van toekomstdenken in onzekere tijden. Te zien vanaf 19 juni 2025 t/m 11 januari 2025.

Stel je voor dat je helemaal opnieuw moet beginnen: een samenleving moet van de grond af aan opnieuw worden opgebouwd. Welke keuzes maak je? In het nieuwe Europese project Reconstruct vertellen we samen met partnerorganisaties uit Italië, Roemenië en Polen het verhaal van de wederopbouw van Europa in al haar diversiteit. Verwacht in 2026.

Bergün en Betül sloten zich aan bij een protestband in Turkije en zitten nu tot 10 jaar in de gevangenis. Voor de podcast Enkele reis Istanbul (HUMAN/Autres Directions) volgden Catrien Spijkerman en Emmie Kollau de zussen en hun ouders 4 jaar lang. Naar aanleiding van het bijzondere verhaal van de podcast organiseert De Balie in Amsterdam een speciaal programma.

De Limburgse Lies ontving in de jaren ‘40 en ‘50 honderden liefdesbrieven van bijna vijftig aanbidders, zowel mannen als vrouwen. Iedere schrijver lijkt zijn eigen versie van Lies te hebben. Podcastmakers Heleen Hummelen en Wieky de Boer maakten een meeslepende, verhalende podcast voor VPRO over het verlangen naar liefde en de zoektocht naar identiteit.

De twee jonge Turks-Nederlandse zussen Betül en Bergün vertrokken vanuit Etten-Leur naar Istanbul om zich aan te sluiten bij een Turkse protestband. Sindsdien zitten ze bijna non-stop in de gevangenis. Enkele reis Istanbul is een spannende vierdelige podcast-serie van Human en Autres Directions over een gezin dat alles op het spel zet voor zijn idealen, zelfs als gevangenschap of de dood erop moet volgen.

Hoe maak je het verleden tastbaar voor jonge generaties? Door de geschiedenis na te bouwen, om zelf doorheen te wandelen. Samen met het Duitsland Instituut en het 4D Research Lab ontwikkelden we een DDR-zomerkamp in virtual reality, zodat scholieren het socialistische Oost-Duitsland zelf kunnen beleven.

Hoe het is om in een democratie te leven weet je misschien pas echt als je de dictatuur kent. In de pop-up Changing democracies ontdek je de verhalen van mensen die een verandering van een autoritair regime naar een democratie meemaakten. De expositie wordt gecombineerd met workshops en was al te zien in 10 Europese landen.

Drie mensen zetten alles op alles om één diersoort, of zelfs een heel ecosysteem, te redden van de ondergang, want van de Nederlandse biodiversiteit is nog maar een fractie over. In de podcast De weg van de dodo voor de NTR en NPO LUister volgen podcastmaker Jennifer Pettersson en bioloog Janneke Sindram drie dierenbeschermers in de haast onmogelijke opdracht om de natuur te redden van de mens.

De Rotterdamse Energiehal, dertig jaar geleden. Duizenden gabbers komen bij elkaar om eindeloos te hakken. Daar worden Alex, Moon en Ben beste vrienden. Tot ze zichzelf én elkaar kwijtraken. Gabbers waren we is een losgeslagen, muzikale trip, geschreven door Emmie Kollau en geregisseerd door Olivier Diepenhorst. Première tijdens ADE en te zien in het hele land, waaronder tweemaal in de OUde Luxor.

De grootmoeder van schrijver Reggie Baay werkte begin twintigste eeuw als contractarbeider in Deli op Sumatra. Contractarbeid klinkt vrijwillig, maar blijkt een voortzetting van de slavernij in de toenmalige kolonie Nederlands-Indië. In Verborgen Verbanden; een onbekende koloniale erfenis probeert hij meer over zijn oma te weten te komen. Is haar verhaal bewust onder het tapijt geschoven? En wat heeft het Van Abbemuseum te maken met deze geschiedenis?

Vaders, echtgenoten, verloofden en jongens die de puberteit nog nauwelijks ontgroeid waren: ongeveer een half miljoen Nederlandse mannen werd tussen 1942 en 1945 als dwangarbeider ingezet in de Duitse industrie. Hun verhaal is decennialang onderbelicht gebleven. Maar nu is er in Kamp Amersfoort de speciale tentoonstelling Gedwongen.

Het Stedelijk Museum gaf een Kandinsky ter waarde van 60 miljoen terug aan de erven van de laatste Joodse bezitter. Of gaf het museum het schilderij weg? In de podcast Hier hing een schilderij gaan Emmie Kollau en Pieter van Os op zoek gaan naar het antwoord in een fascinerende zoektocht naar geschiedenis én moraal. 

Op 9 november vindt in Parktheater Eindhoven de feestelijke opening plaats van de pop-up expositie Remember the Rebel. De installatie portretteert illustere rebellen van het heden en recente verleden uit heel Europa en is van 2 november t/m 30 november te zien tijdens de Maand van de Democratie in het Parktheater.

Co Knuppelder was net achttien toen hij in 1943 door zijn baas als jongste bediende naar Duitsland werd gestuurd. Hij had geen idee wat hem te wachten stond. Hij pakte zijn koffer, gooide zijn nette pak erin en vertrok. Hij was één van de half miljoen mannen die tussen 1942 en 1945 uit Nederland tewerkgesteld werdenin nazi-Duitsland vanwege de Arbeitseinsatz. We maakten een graphic novel over zijn verhaal.

Het tweejaarlijkse Oorzaken Internationaal Podcastfestival brengt verhalende en experimentele audio voor een breed publiek. Samen met Tjitske Mussche organiseert Aldus' dit festival waar je de mooiste podcasts en audioverhalen hoort, in geluidswandelingen, luistersessies, masterclasses en tijdens de kinderprogrammering. Met dit jaar het thema Tegenpolen. Van 1 t/m 4 juni 2023 vindt Oorzaken plaats in en rond Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond in hartje Amsterdam. Ook zijn er van 7 t/m 11 juni programma's bij New Metropolis en het Van Eesteren Museum in Amsterdam Nieuw-West.

Wat hebben Theater Tuschinski, de Bijenkorf en de synagoge aan het Jacob Obrechtplein met elkaar gemeen? Ontdek het in de tentoonstelling Nieuwe Kansen, Nieuwe Kunst van het Joods Museum, die je meeneemt naar Nederland in de periode tussen 1880 en 1940, een hoopvolle tijd vol nieuwe idealen en kunst- en architectuurstijlen zoals art nouveau, Amsterdamse School en art deco. 

De secretaire stond jarenlang in het ouderlijk huis van Judith Belinfante, voormalig directeur van het Joods Museum. Een secretaire is een bureautje dat afgesloten kan worden - heel geschikt om geheimen in te bewaren.

Etty Hillesum en Leonie Snatager hadden een bijzondere vriendschap. Etty Hillesum (1914-1943) schreef erover in haar dagboeken, die wereldberoemd werden. In die dagboeken deed ze in de eerste oorlogsjaren indringend verslag van haar eigen leven en dat van Joodse Amsterdammers. In de tentoonstelling Etty & Leonie in het Kunstkabinet van het Joods Museum staat hun vriendschap centraal.

Hoe werkt democratische besluitvorming? Om dat inzichtelijk te maken, bedacht het Democratisch Laboratorium van de Radboud Universiteit het spel Demos. Samen werken we aan een digitale variant voor scholieren. Spelers verplaatsen zich in de belangen van hun karakter, en proberen andere burgers te overtuigen om voor te stemmen. Maar pas op dat de landsbegroting niet uit balans raakt!