Aldus’

Vaders, echtgenoten, verloofden en jongens die de puberteit nog nauwelijks ontgroeid waren; tussen 1942 en 1945 worden 500.000 mannen uit Nederland tewerkgesteld in nazi-Duitsland in het kader van de Arbeitseinsatz.

Samen met meer dan 7 miljoen mannen en vrouwen uit de rest van Europa en de Sovjet-Unie moeten ze de (wapen)industrie en landbouw in Duitsland overeind houden, terwijl Duitse gezonde mannen aan het front vechten. Naar schatting overleven 30.000 Nederlandse mannen het niet.

Co Knuppelder is inmiddels 99 jaar en houdt nog steeds van een feestje. Hij gaat nooit zijn huis uit zonder ‘stroppie’. Toen hij net achttien was, werd hij door zijn baas als jongste bediende naar Duitsland gestuurd. Hij had geen idee wat hem te wachten stond. Hij pakte zijn koffer, gooide zijn nette pak erin en vertrok. Begin november verschijnt de online graphic novel waarin je zijn verhaal beleeft. 

Hoewel in bijna elke familie wel iemand in Duitsland tewerkgesteld was, wordt er na de oorlog nauwelijks over gesproken. Pas eind jaren tachtig komt er langzaam aandacht voor hen, maar nog steeds is veel onbekend. Inmiddels zijn de ex-dwangarbeiders bijna allemaal overleden.

Sinds 2018 onderzoekt het Nationaal Comité 4 en 5 Mei samen met het NIOD de periode van de Arbeitseinsatz. Eerder produceerden we in opdracht van het Comité met audiomaker Tjitske Mussche de podcast Gedwongen, met persoonlijke verhalen van de laatste ooggetuigen. Nu is er de online graphic novel met prachtige illustraties van Max Philippi en muziek van componist Darius Timmer. Half januari opent de tentoonstelling in Kamp Amersfoort.

Productie en concept: Aldus’ producties
Illustraties: Max Philippi
Verhaal: Emmie Kollau
Ontwerp: Kars van den Heuvel en Tijl Akkermans
Montage en sounddesign: Kars van den Heuvel en Emmie Kollau
Interviews: Tjitske Mussche en Emmie Kollau
Muziek: Darius Timmer
Met dank aan Elise van Zijst